Hans von Bartels behoorde tot een groep Duitse schilders die zich specialiseerde in het schilderen van levensscènes in het Nederlandse vissersdorp Katwijk. Als zoon van een welvarende Hamburgse familie groeide hij in welstand op. Zijn vader overleed vroeg en Hans was een mama’s-kindje die met haar door Europa vele reizen maakte. Hij werd vanaf zijn 18e artistiek opgeleid door de beroemde Düsseldorfse Marine schilder Rudolf Hardorff en Adolf Schweitzer in Düsseldorf; in die tijd het kunstcentrum van Duitsland. Van de eerste leerde hij getrouw de natuur te schilderen en van Schweitzer het kleurgebruik en de nuance. Bartels had echter een duidelijke eigen visie. “Als je kan kijken, kun je het schilderen”.
Vanaf 1879 werd Von Bartels gegrepen door waterverf en maakten hij vooral gouaches ook op grote formaten. Hij waardeerde de snelheid van werken waarvoor het ideaal was. Von Bartels heeft altijd het vluchtige moment willen vangen waarbij vorm en kleur belangrijker was dan het licht. Ondanks de tendens naar het impressionistische deed hij daar niet aan mee. Vanaf de jaren 80 zie je ook figuren in zijn voorstelling.
De vismarkt
Na een studiereis naar Italië vestigde hij zich met zijn vrouw, de schrijfster Wanda von Bartels, in 1885 in München, waar hij leraar werd aan de kunstacademie in 1891 werd benoemd tot hoogleraar. Elke vier jaar was er een grote tentoonstelling in het Glaspalast van het Münchener Kunstler Genossenschaft met ook werken van ondermeer Blommers, Mauve, de gebroeders Maris, Mesdag en Israels. Toen ze deze tentoonstelling in plaats van vierjaarlijks jaarlijks op kleinere schaal werd georganiseerd ontstond in München de Secession. Hier was artisticiteit belangrijker dan de populariteit. De Nederlanders gingen al snel over naar deze tentoonstelling van de oppositie. Bartels volgde een paar jaar later.
In 1887 bezocht Von Bartels voor het eerst Katwijk, om er daarna elk jaar terug te keren. Hij werd er gegrepen door de eenvoud van het vissersleven en zou er tot aan zijn dood jaarlijks terugkeren om te schilderen. Het leven van de vissers en hun gezinnen, de bonte klederdrachten, het strand, de zee en de schepen vormden zijn belangrijkste bron van inspiratie, niet alleen in Katwijk maar ook elders aan de Hollandse kust, in België en in Normandië. Vanaf 1885 konden kunstenaars die Katwijk bezochten onder meer kiezen voor een verblijf in het chique Hotel Du Rhin. Het hotel had vier ateliers en men kon er werk exposeren en verkopen. Von Bartels verkoos een kamer bij de plaatselijke bevolking. Zo vernam hij verhalen uit de eerste hand. Daarom zien we bij Hans Von Bartels de dagelijkse realiteit van het harde vissersbestaan. En boek over Von Bartels is getiteld Schilder tussen het vissers. Christies noemde een collectie van hem ‘THE PROPERTY OF A LADY’. Naast portretten, dorps- en zeegezichten maakte Bartels veel interieurtjes met de vrouw als middelpunt en enkele stillevens.
